Το κατά πόσο μπορούμε να βρεθούμε αντιμέτωποι με μια ενεργειακή κρίση μέσα στο καλοκαίρι.
Αφορμή για τη σχετική συζήτηση είναι η αισθητή αύξηση της τιμής του φυσικού αερίου από τα τέλη Απριλίου, η οποία με τη σειρά της επηρεάζει και την χονδρική τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος. Αξιοσημείωτη αύξηση σημείωνε από τις αρχές του χρόνου και η τιμή του πετρελαίου, έως τις προηγούμενες μέρες που άρχισε να υποχωρεί σχετικά.
Οι αιτίες γι’ αυτές τις τάσεις στις τιμές των υδρογονανθράκων και το τι είναι πιθανό να συμβεί στο επόμενο διάστημα συζητούνται με τον Μιχάλη Μαθιουλάκη, Αναλυτή Ενεργειακής Στρατηγικής, Ακαδημαϊκό Διευθυντή του Greek Energy Forum και Επιστημονικό Συνεργάτη του ΕΛΙΑΜΕΠ για ενεργειακά θέματα.
Με τον ίδιο αναλύεται, επίσης, η πορεία που είχαν οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας την τελευταία 5ετία στην ΕΕ και το κατά πόσο μπορεί να αλλάξει η ενεργειακή ατζέντα της Ένωσης μετά τις ευρωεκλογές, λόγω μεταβολής των πολιτικών συσχετισμών.
ΤΙ ΓΙΝΕΤΑΙ ΜΕ ΤΙΣ ΤΙΜΈΣ ΤΟΥ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ ΚΑΙ ΚΑΤΆ ΣΥΝΈΠΕΙΑ ΚΑΙ ΤΟΥ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟΥ ΡΕΥΜΑΤΟΣ-ΝΕΑ ΚΡΙΣΗ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ ;
Περίπου από τα τέλη Απριλίου σημειώνεται μια νέα αναταραχή με τις διεθνείς τιμές του φυσικού αερίου. Υπήρξε ημέρα με άνοδο 13% μέσα σε μόνον 24 ώρες, ωθώντας προς τα πάνω το σύνολο των ενεργειακών αγορών και φυσικά και του ηλεκτρισμού. Έτσι το προηγούμενο διάστημα η χονδρική τιμή του ρεύματος εκτινάχθηκε κατά 129,29% στα 119,27 ευρώ/MWh, Αφορμή για το ανοδικό ξέσπασμα, θεωρείται πως στάθηκε η μείωση των ροών φυσικού αερίου από τη Νορβηγία, εξαιτίας έκτακτης διακοπής στο σταθμό αερίου της Nyhamna και τη διαταραχή των ροών νορβηγικού αερίου προς τη βρετανική αγορά. Επίσης, ως δύο άλλες αιτίες της θεαματικής του αύξησης του φυσικού αερίου το τελευταίο διάστημα αναφέρονται η απόφαση του Προέδρου Μπάιντεν να μειώσει στις ΗΠΑ τις χρηματοδοτήσεις για νέα έργα στον τομέα του φυσικού αερίου, καθώς και η αύξηση της ζήτησης από τις περιοχές της Ασίας, οι οποίες βιώνουν κύμα καύσωνα, που ανακατευθύνει τα φορτία από τις ΗΠΑ προς την Ασία. Από την άλλη, η άνοδος στην τιμή του αερίου ήρθε παρά το γεγονός ότι η Ευρώπη εμφανίζει ικανοποιητικά επίπεδα πληρότητας στις αποθηκευτικές εγκαταστάσεις της. Συγκεκριμένα σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία οι αποθήκες είναι γεμάτες σε ποσοστό 70%.
Πάντως, τα προβλήματα του τελευταίου καιρού ανέδειξαν τον κεντρικό ρόλο που διαδραματίζει πλέον η Νορβηγία στον εφοδιασμό της Ευρώπης, τη στιγμή που οι περισσότερες παραδόσεις ρωσικού αερίου μέσω αγωγών έχουν περιοριστεί σημαντικά μετά την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Επίσης, κάτι άλλο που απασχολεί τις αγορές είναι το γεγονός πως στο τέλος του 2024 τελειώνει το συμβόλαιο συνεργασίας μεταξύ της ρωσικής Gazprom και της ουκρανικής επιχείρησης φυσικού αερίου. Υπό τις παρούσες συνθήκες, η ανανέωση αυτής της συμφωνίας δεν φαντάζει πολύ πιθανή. Αν λοιπόν σταματήσει εντελώς η ροή ρωσικού φυσικού αερίου από τους ουκρανικούς αγωγούς, είναι πιθανό να εμφανιστούν προβλήματα εφοδιασμού σε χώρες που είναι κοντά στην Ουκρανία και εξαρτώνται ακόμα από αυτές τις ροές.
Μόλις πριν από δύο χρόνια, η εγκατάλειψη της εξάρτησης από το ρωσικό φυσικό αέριο φαινόταν σχεδόν αδύνατη. Ωστόσο, η ΕΕ δεν έχει βγει ακόμη από το δάσος και δεν έχει σταθεροποιήσει εναλλακτικό εφοδιασμό και σε λογικές τιμές. Έτσι, η διατήρηση της ενιαίας αγοράς φυσικού αερίου της Ευρώπης είναι πιθανό να κοστίσει πολύ περισσότερο στο μέλλον. Σε κάθε περίπτωση ο κ. Μαθιουλάκης ερωτάται τι να περιμένουμε βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα για την τιμή του ίδιου του φυσικού αερίου, καθώς και την συνδεδεμένη μ ’αυτό τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος.
Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΤΙΜΗΣ ΤΟΥ ΠΕΤΡΕΛΑΊΟΥ-Η ΑΝΟΔΟΣ ΑΠΌ ΤΗΝ ΑΡΧΉ ΤΟΥ ΈΤΟΥΣ ΚΑΙ ΤΩΡΑ Η ΠΤΩΣΗ
Σημαντική αύξηση είχε η τιμή του πετρελαίου και των βενζινών από την αρχή του έτους, έως και πριν μερικές μέρες. Αιτίες των αυξήσεων θεωρούνται η απόφαση του OPEC+ να μειώσει την παραγωγή, καθώς και τα αλλεπάλληλα πλήγματα που έχουν δεχτεί πολλές πετρελαϊκές εγκαταστάσεις στη Ρωσία, Ωστόσο, τις προηγούμενες μέρες οι τιμές του πετρελαίου υποχώρησαν στα χαμηλότερα επίπεδα από την αρχή του 2024. Ετσι, είδαμε το μπρεντ να πέφτει στα 77 δολάρια το βαρέλι από τα 90 δολάρια στην αρχή του χρόνου και το αμερικανικό αργό να διαπραγματεύεται κάτω από τα 73 δολάρια. Κι όλα αυτά καθώς φαίνεται πως η αγορά να προεξοφλούσε ότι ο ΟΠΕΚ θα αρχίσει να αυξάνει την παραγωγή του από τον ερχόμενο Σεπτέμβριο. Ωστόσο, τα πολύ τελευταία 24 υπήρξε ξανά αύξηση και στους δύο τύπους πετρελαίου, λόγω νέων εκτιμήσεων για άνοδο της διεθνούς ζήτησης.
Να σημειωθεί, πάντως, ότι τον τελευταίο χρόνο ο ΟΠΕΚ+ αποφάσισε τρία επίπεδα περικοπών στην παραγωγή, αλλά όχι με τον ίδιο τρόπο. Οι μειώσεις του καρτέλ κατά 2 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα, καθώς και οι εθελούσιες περικοπές κατά 1,65 εκατ., παρατείνονται έως τον Δεκέμβριο του 2025. Αντίθετα, η τρίτη φάση των πρόσθετων ημερήσιων περικοπών κατά 2,2 εκατομμύρια βαρέλια που εφαρμόστηκε τον Νοέμβριο του 2023, θα παραταθεί μόνο μέχρι τον ερχόμενο Σεπτέμβριο. Στη συνέχεια αυτές οι περικοπές θα εξαλειφθούν σταδιακά, μήνα με τον μήνα, έως ότου εξαφανιστούν εντελώς τον Σεπτέμβριο του 2025. Τις πρόσθετες αυτές περικοπές είχαν εφαρμόσει οκτώ χώρες-μέλη: Σαουδική Αραβία, Ρωσία, Ιράκ, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Κουβέιτ, Καζακστάν, Αλγερία και Ομάν. Σύμφωνα με πολλούς αναλυτές η τάση της αγοράς πετρελαίου, τουλάχιστον μεσοπρόθεσμα, θα δεν θα είναι ευχάριστη για τους παραγωγούς, αλλά θα ανακουφίσει τους καταναλωτές, εκτιμήσεις που ο κ. Μαθιουλάκης καλείται να αξιολογήσει.
ΤΑ ΟΡΙΑ ΤΩΝ ΑΠΕ ΣΤΗΝ ΕΛΛΆΔΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΥΡΏΠΗ
Η Ελλάδα είναι πλέον 4η στον κόσμο με βάση την παραγωγή ρεύματος από φωτοβολταϊκά ανά κάτοικο. Πρόκειται για ένα αρκετά αξιοσημείωτο επίτευγμα, που συνέβη γρήγορα. Ωστόσο, το τελευταίο διάστημα παρακολουθούμε οι ΑΠΕ να μην συμβάλλουν στη μείωση της παραγωγής ρεύματος στην Ελλάδα, μα και σε άλλες χώρες. Και τούτο εξαιτίας της αδυναμίας αποθήκευσης του μεγαλύτερου μέρους της ενέργειας από τις ΑΠΕ, καθώς και από την έλλειψη επαρκών δικτύων. Επομένως, ο κ. Μαθιουλάκης ερωτάται τι συμβαίνει με την αξιοποίηση των ΑΠΕ και γιατί δεν αναπτύσσονται ταχύτερα τα σχετικά δίκτυα ή δεν γίνονται επαρκείς επενδύσεις για βελτίωση της αποθήκευσης, είτε σε εξελιγμένες μπαταρίες, αντλιοταμιευτήρες, πράσινο υδρογόνο, βιοκαύσιμα κλπ. ; Π.χ. από την άλλη, βλέπουμε να υλοποιούνται –και με δημόσια χρηματοδότηση- μεγάλες επενδύσεις σε χρήση και διανομή LNG, νέους σταθμούς πυρηνικής ενέργειας κλπ.
ΤΟ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟ ΖΗΤΗΜΑ ΣΤΗΝ ΕΥΡΏΠΗ ΚΑΙ ΟΙ ΕΥΡΩΕΚΛΟΓΕΣ
Παρά την απεξάρτηση σε μεγάλο βαθμό της ΕΕ από τους ρωσικούς υδρογονάνθρακες και την ανάπτυξη εναλλακτικών πηγών και μορφών ενέργειας, η Ευρώπη βρίσκεται ακόμη μακριά από μια ενεργειακή αυτάρκεια και μάλιστα εξασφαλίζοντας λογικές τιμές, ενώ και η πράσινη μετάβαση μπορεί να δούμε να αναθεωρείται. Π.χ. Κάτι ανάλογο έγινε προ ολίγων μηνών με την αντιστροφή του “πρασινίσματος” της ΚΑΠ υπό την πίεση των αγροτικών κινητοποιήσεων. Στις ευρωπαϊκές εκλογές σημειώνεται ενίσχυση πολιτικών δυνάμεων που θεωρούν υπερβολική την πράσινη ενεργειακή μετάβαση, παρά τις αυξανόμενες ενδείξεις για την ταχύτητα και κρισιμότητα της κλιματικής αλλαγής. Το τελικό, λοιπόν, το ερώτημα που τίθεται είναι αν αναμένεται να δούμε αλλαγές στην ενεργειακή ατζέντα της ΕΕ μετά τις ευρωεκλογές και με τη διαμόρφωση των νέων θεσμικών οργάνων της Ένωσης.
Πηγή ertnews.gr
